باشگاه خبرنگاران جوان؛ پریزاد اقبالی - سعید خدایگان قائم مقام بنیاد ملی نخبگان در نشست خبری امروز، با ارائه گزارشی از عملکرد ۱۲ ماه این نهاد، به بیستمین سال طرح بنیاد اشاره کرد و گفت: این نهاد در دوره جدید خود برنامههایی متنوع با شعار دانایی، توانایی و مانایی به مرحله اجرا درآورده است.
وی ضمن معرفی مقامات بنیاد، به «شناسایی، توانمندسازی، توسعه و اثرگذاری و شبکهسازی»، «جذب و نگاه داشتن نخبگان» و «تکریم و الگوسازی نخبگان» اشاره کرد و گفت: برای هر یک از این اهداف، برنامههایی تعریف شده است. بهعلاوه، برای حمایت از نخبگان، «هرم نخبگی» شامل دانشآموزان، دانشجویان، دانشآموزان، سرآمدان و نخبگان میشود و برنامههای خاصی برای هر سطح از این هرم طراحی شده است.
خدایگان طرح شهاب را بهعنوان یکی از برنامههای حمایت از بنیاد ملی نخبگان برای دانشآموزان مستعد معرفی کرد و افزود: این طرح در همکاری با وزارت آموزش و پرورش بهمنظور شناسایی و هدایت استعدادهای برتر اجرا میشود. در این طرح، معلمان مدارس در طول سال وضعیت تحصیلی دانشآموزان را ارزیابی کرده و برترینها را معرفی میکنند. امسال ۴ میلیون و ۲۳۳ هزار دانشآموز از ۷۲۰ منطقه کشور شناسایی شدند.
خدایگان همچنین به طرح شهید وزوایی اشاره کرد و گفت که این طرح به شناسایی و حمایت از دانشجویان برتر و ارتقای سطح علمی آنها است. بر اساس نظرسنجیها، این طرح بهعنوان یکی از طرحهای مورد استقبال معرفی شده است. دانشجویان با استعدادهای خاص، برگزیدگان المپیادها و نفرات برتر کنکور شناسایی شده و برای توانمندسازی آنها طرحهایی ارائه میکنند. به دانشجویان کارشناسی مبلغ ۴۰ میلیون تومان، کارشناسی ارشد ۵۵ میلیون تومان و دکتری ۷۰ میلیون تومان ارسال خواهد شد. در یک سال گذشته، ۲۴۷۲ نفر از مستعد شناسایی شدند.
قائممقام بنیادملینخبگان، اجرای طرح پژوهش یار را از دیگر طرح ها دانست و افزود: طرح پژوهش یار برای دانشجویان تمام وقت دکتری اجرا شده و ماهانه حقوق ۱۵ میلیون تومانی به آنها پرداخت میشود.
او طرح احمدی روشن را در توانمندسازی دانشجویان و ایجاد مشکلات ساخت و شبکهسازی کرد و گفت: دانشجویان در این هستهها به حل مسائل کشور کمک میکنند. ۱۵۶۲ دانشجو در این طرح شناسایی شده و ۲۵۶ حلقه حل شده است. برای این هستهها ۱۳۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان اختصاص یافته است.
خدایگان همچنین به طرح مرحوم اژهای اشاره کرد و گفت که این طرح به حمایت از استعدادهای برتر در رشتههای اولویتدار میپردازد. در این طرح، افرادی که در رشتههای خاص مورد علاقه تحصیل میشوند، از دوره کارشناسی تا دکتری حمایت از قرار میگیرند. در یک سال اخیر، ۲۰ نفر در رشتههای اولویتدار هدایت شدهاند.
قائممقام بنیاد نخبگان همچنین از طرح شهید چمران بهعنوان طرحی برای حمایت از دانشآموختگان دکتری و دوره آنها برای ورود به پسادکتری یاد کرد و گفت که ۶۰ نفر از دانشآموزان دکتری از این طرح بهرهبرداری کردهاند.
او طرح شهید صیاد شیرازی را بهعنوان طرح نظام وظیفه نخبگان معرفی کرد و ادامه داد: افراد با استعداد از طریق این طرح شناسایی و به ستاد کل دورههای مسلح معرفی میشوند تا خدمت خود را در حوزههای تخصصی بگذرانند.
خدایگان به طرح هیأتهای اندیشهورز با رویکرد شبکهسازی برای حل مسائل کشور اشاره کرد و گفت: این طرح با آموزش جمعبندی و ارائه راهکارها تعریف شده و در یک سال گذشته از ۵۲ هیئت اندیشهورز حمایت شده است.
وی در ادامه به برنامهها و سیاستهای بنیاد در حوزه جذب و نگهداشت نخبگان اشاره کرد و گفت: مهمترین مأموریت بنیاد در شرایط فعلی جذب و نگهداشت نخبگان است. اگر نخبگان خارجنشین بازگشت داشته باشد، اما حفظ نخبگان داخلی در اولویت قرار دارد.
خدایگان همچنین از اجرای سومین فراخوان جذب نخبگان در دستگاههای اجرایی خبر داد و گفت: ۳۷ هزار و ۹۸ نفر در این فراخوان ثبتنام کردهاند و پس از ارزیابی، حدود هزار نفر از دستگاهها معرفی شدهاند. همچنین مقدمات چهارمین فراخوان بهزودی آماده میشود.
وی از طرح جذب اعضای هیئت علمی توانمند تحت عنوان «شهید شهریاری» به یاد کرد و گفت که در ۱۰ سال گذشته، حدود ۱۴ هزار نفر برای این طرح ثبت نام کردهاند و ۱۰۹۷ نفر به دانشگاهها و مراکز پژوهشی جذب شدهاند. در یک سال گذشته نیز ۲۵۶ نفر به این طریق جذب شدند.
خدایگان گفت: بنیاد موفق به دریافت ۱۰۰ شناسه جدید شده است. همچنین طبق مصوبه جدید، ۲۰ درصد از ظرفیت جذب وزارت علوم و وزارت بهداشت به نخبگان اختصاص خواهد یافت.
وی از طراحی طرح در بخش ویژه خبر داد و گفت که این طرح مراحل پایانی خود را طی میکند. همچنین با اجرای طرح همیار صنعت در استانها خبر داد که در آن مسائل صنایع خود را به بنیاد ارائه میدهند و تیمهای تخصصی نخبه را به حل این مشکلات میپردازند.
خدایگان طرح مرحوم کاظمی آشتیانی را از جمله طرحهای حمایت از اساتید جوان دانست و گفت: این طرح به اعضای هیئت علمی جوان کمکهزینه راهاندازی فعالیتهای پژوهشی اختصاصی میدهد. گرنت اولیه از ابتدای سال ۱۱۰۳، ۳۰۰ میلیون تومان افزایش یافته و ۱۱۸ نفر از این تسهیلات بهرهمند میشوند.
وی همچنین به چالش مسکن نخبگان اشاره کرد و گفت که از ابتدای دولت چهاردهم کمیته مسکن نخبگان تشکیل شده و ۲۸۱۵ یا زمین مسکونی در اختیار نخبگان قرار گرفته است.
خدایگان تکریم و معرفی نخبگان به جامعه را از مسئولیتهای اصلی بنیاد دانست و گفت که در سال گذشته ۲۵۰ مورد تکریم و الگوسازی انجام شده است. جایزه علامه طباطبایی نیز پس از سالها احیا شده و ۲۰ نخبه برجسته کشور در اردیبهشتماه امسال در مورد تقدیر قرار گرفت.
وی درباره بودجه بنیاد در سال جاری گفت که حدود ۵۰۰ میلیارد تومان است که کمتر از یک پژوهشگاه متوسط است و برای انجام مأموریتها به ۶ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز است.
خدایگان از پیگیری طرحهای جایگزین برای منابع خبری خبر داد و گفت که یکی از برنامههای جدید، وقف و خیر علمی است که با همکاری سازمان اوقاف دنبال میشود.
وی تصمیم گرفت که بنیاد با اجرای طرح جهت، تنها نقشی که میتواند انجام دهد و تسریعکننده باشد، هیچگونه مداخلهای در روند جذب هیئت علمی دانشگاهها نمیکند. ارزیابیها توسط ۷ کارگروه تخصصی انجام میشود و تنها ۷ درصد قابل ارزیابی است.